W ostatnich latach obserwujemy wzrost znaczenia komunikacji i środków masowego przekazu w kształtowaniu obrazu świata i tzw. opinii publicznej. Choć tak naprawdę walka o rząd dusz trwa od dawna.
Komunikacja, a dokładnie sposób, w jaki jest prowadzona, wpływa na to, jak postrzegamy rzeczywistość, jak podejmujemy decyzje, jak współpracujemy z innymi, jak radzimy sobie z kryzysami, co w ogóle postrzegamy jako niebezpieczeństwo i zagrożenia, a gdzie widzimy nadzieję i szanse.
Sposób przedstawiania świata, język, jakim się go opisuje oraz narzędzia, jakimi się to czyni nie bez powodu od zarania wieków są przedmiotem religijnych dogmatów, filozoficznych refleksji, naukowych badań czy technologicznych wyścigów.
Komunikacja to narzędzie budowania relacji, zaufania, dialogu, poczucia wspólnoty, a wręcz kreowania świata!
Promocja, propaganda, manipulacja
Jednak niesie ze sobą także wiele wyzwań i zagrożeń. Żyjemy w czasach nadmiaru informacji, dezinformacji, manipulacji, nierówności i wynikających z tego podziałów. Komunikacja może być wykorzystywana do szerzenia nienawiści, lęku, fałszywych wiadomości i propagandy. Może być także ograniczana przez cenzurę, brak dostępu do mediów i technologii, brak edukacji medialnej i krytycznego myślenia.
Komunikacja buduje obraz świata w jednostkowym odczuciu. Kształtuje prywatny światopogląd, ma wpływ na wybory polityczne, a co za tym idzie – na gospodarkę, finanse, programy społeczne (albo ich brak). Oddziałuje na nas na każdym kroku, decydując o naszych prywatnych preferencjach konsumenckich oraz kierunkach inwestycyjnych w biznesie.
Broń masowego przekazu
Nie na darmo trwa wyścig o uwagę konsumenta. Marki prześcigają się w kreatywnych sposobach prezentowania i sprzedaży swoich produktów. Wojny toczą się nie tylko w terenie, na polu bitwy za pomocą rakiet i czołgów, ale także w sposobie przedstawiania stron konfliktu i ich racji w środkach masowego przekazu. Tu bronią są obrazy skrzywdzonych dzieci, ich łzy i cierpienie.
Komunikacja jako wartość
Komunikacja może służyć także szerzeniu dobra, wprowadzaniu pozytywnych zmian m.in. za pomocą edukacji, przekazywania wiedzy i szacunku do innych.
Dlatego Global Alliance for Public Relations and Communication Management, czyli konfederacja najważniejszych na świecie stowarzyszeń i instytucji zajmujących się public relations i zarządzaniem komunikacją, wystosowała do Organizacji Narodów Zjednoczonych apel, by zrównoważona komunikacja stała się 18 Celem Zrównoważonego Rozwoju ONZ.
Wyzwania dla komunikacji to m.in.:
– globalne zmiany klimatyczne, transformacja energetyczna, przeciwdziałanie ubóstwu,walka z dezinformacją i propagandą,
– walka z mową nienawiści, przeciwdziałanie agresji i dyskryminacji w sposobach komunikacji,
– wolność i niezależność mediów i dziennikarzy,
– wolność słowa i głoszonych poglądów,
– przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom handlowym poprzez wprowadzanie w błąd klientów (np. greenwashing, czyli ekologiczne kłamstwa),
– poszanowanie prywatności i godności osobistej,
– dialog społeczny,
– wspieranie różnorodności, w tym poszanowanie dla odmiennych poglądów politycznych, religijnych, równości płci, wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami,
– szacunek i empatia dla osób dotkniętych ubóstwem, głodem, ograniczonymi możliwościami, wojną, przymusowymi migracjami i dyskryminacją,
– używanie pozytywnego i włączającego języka,
– wykorzystanie siły mediów społecznościowych.
Zrównoważona komunikacja to taka, która przyczynia się do osiągania 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju, ustanowionych w 2015 na forum OZN. To m.in. zwalczanie ubóstwa, ochrona środowiska, promowanie zdrowia, edukacji, pokoju i sprawiedliwości. Sama jest zgodna a z zasadami zrównoważonego rozwoju, czyli szanuje ludzką godność, prawa człowieka, różnorodność. Jest rzetelna, uczciwa i etyczna.
Polskim przedstawicielem Global Alliance jest Polskie Stowarzyszenie Public Relations, którego członkinią jest także Aleksandra Dik, prezes zarządu Instytutu Wspierania Biznesu oraz założycielka agencji public relations Adventure Media.
Autor: Aleksandra Dik